Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü’nün ülke
çapında başlatmış olduğu 2022 yılı Rehberlik ve Bilgilendirme Faaliyetleri kapsamında basın
mensuplarımızın ve kamuoyunun Müdürlüğümüzün gerçekleştirdiği iş ve işlemler konusunda
bilgilendirilmesi öngörülmüştür.
Aksaray Sosyal Güvenlik İl Müdürü olarak, Genel Müdürlüğümüzün destek ve teşviki
ile gerçekleştiriyor olduğumuz bilgilendirme toplantımıza alaka gösteren ve vatandaşlarımıza
bilgi verme imkanını bizlere sunan siz değerli basın mensuplarına teşekkür eder,
çalışmalarınızda kolaylıklar dilerim.
KAYIT DIŞI İSTİHDAM
Kayıt dışı istihdam, çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi ya da çalışma
gün veya ücretlerinin eksik bildirilmesidir. Yani sigortasız işçi çalıştırma durumunda olduğu
gibi, çalışma sürelerinin veya ödenen ücretlerin eksik bildirilmesi de kayıt dışı istihdam
olarak değerlendirilmektedir.
Çalışanlar Üzerindeki Etkileri
✓ Kayıt dışı çalışan işçinin emekli olma hakkı yoktur. Çalışamaz yaşa geldiğinde
başkalarının yardımına muhtaç olur.
✓ Herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma gelindiğinde malullük aylığından
yararlanılamaz.
✓ Hayatlarını kaybetmeleri durumunda geride kalan eş ve çocuklar ölüm aylığı
hakkından yararlanamazlar.
✓ İşsiz kalması durumunda işsizlik sigortasından faydalanamazlar.
✓ Genel sağlık sigortası primlerini kendileri ödemek zorunda kalabilirler. Hastalık veya
analık durumunda kendisi ve ailesi için istenmeyen durumlarla karşılaşma riski
yüksektir.
✓ İş kazası ve meslek hastalığına karşı alınması gereken önlemlerden yoksun olarak
çalışmak zorunda kalırlar. İş kazası ve meslek hastalığı halinde ise sağlanan haklardan
yararlanamama riskleri çok yüksektir.
✓ Ücret ve diğer sosyal haklar konusunda Kanunların sağladığı korumadan yoksun
olarak daha kötü şartlarda çalışırlar.
✓ İhbar ve kıdem tazminatından yoksun kalırlar.
✓ Yıllık izin, haftalık izin, doğum izni gibi haklardan faydalanamazlar.
İşverenlerin Üzerindeki Etkileri
✓ Yapılacak denetimler ve tespitler sonucu yüksek tutarlarda idari para cezası
uygulanır. Bunun sonucunda işyerinin kapanması riski de vardır.
✓ Kayıt dışı işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenlere uygulanacak idari para cezaları
işverenden işverene ve belgeye göre çeşitlilik gösterir. Örneğin bir yıl bir işçiyi kayıt
dışı çalıştırıldığının denetim sonucu anlaşılması halinde idari yaptırımı 14 asgari ücrete
kadar para cezasıdır.
✓ Ayrıca bu çalışmalara ait primler gecikme cezası ve faiziyle birlikte tahsil edilir.
✓ Bu işyerlerinin yararlanmakta olduğu sigorta prim teşvikleri durdurulur.
✓ Yaşanacak iş kazası ve meslek hastalıkları karşısında devlete ve işçilere karşı ağır
idari ve adli yükümlülükler doğar.
✓ Haksız rekabete neden olur ve piyasa dengesinin bozulmasına zemin hazırlar.
✓ Devlet ve özel sektör tarafından sağlanan teşvikler ile hibe ve kredi avantajlarından
faydalanılamaz.
✓ Vergi avantajı sağlayan indirim ve gider yazma gibi avantajlardan yararlanma hakkı
yoktur.
✓ İşyerinde çalışanların verimliliği ve motivasyonu azalır.
✓ Ölçek ekonomilerden yararlanılamadığından büyüyemezler, marka oluşturma ve
pazarda yer edinme şansları azalır.
Devlet Üzerindeki Etkileri
✓ Vergi ve prim kaybına, sosyal güvenlik açığına neden olur.
✓ Sosyal güvenlik sisteminde çalışan/emekli dengesinin bozulmasına neden olur.
✓ Primsiz ödemelerin artmasına neden olur.
✓ Gelir dağılımının bozulmasına ve kaynak dağılımında etkinliğin bozulmasına neden
olur.
✓ Ekonomide kurumsallaşma eğiliminin azalmasına zemin hazırlar.
✓ Ekonomik verilerin güvenilirliğine zarar verir ve ekonomik kararların öngörülen
etkileri yaratmasına engel olur.